Wiertło to powszechnie znane narzędzie, które wchodzi w skład wyposażenia zarówno warsztatów domowych, jak i profesjonalnych stanowisk pracy. Jego funkcją jest wykonywanie otworów w różnego rodzaju powierzchniach przy pomocy wiertarki lub innej obrabiarki bazującej na napędzie obrotowym. Ze względu na chwyty, zastosowanie oraz konstrukcję wyróżniamy kilka rodzajów wierteł.
Budowa wiertła
Zanim jednak przejdziemy do omówienia różnych typów wierteł warto poznać budowę każdego z nich. Otóż wiertło dzieli się na dwie części: roboczą oraz chwytową. Pierwsza z nich znajduje się od czoła wiertła do końca rowka wiórowego. Z kolei część chwytową dołącza się do wiertarki bądź obrabiarki, której konstrukcja umożliwia utrzymanie wiertła w stabilnej pozycji.
Główną klasyfikacją wierteł jest podział ze względu na budowę. Wyróżniamy zatem:
- wiertła kręte - najbardziej rozpowszechniony rodzaj wierteł, którego budowa pozostała niezmienna od ponad 150 lat. Składa się z dwóch zwoi ułożonych śrubowo zakończonych ostrzami skrawającymi. Za odprowadzanie wiórów powstałych w trakcie wiercenia odpowiadają dwa równoległe rowki.
- wiertła płaskie - zwane również piórkowymi. Ich charakterystyczną cechą jest wykonywanie otworów o większej średnicy (do 45 mm) niż w przypadku wierteł krętych. Ich konstrukcja jest niezwykle uproszczona - opiera się na dwóch ostrzach ułożonych prosto. Nie posiadają rowków odprowadzających wióry.
- wiertła spiralne - ich cechą charakterystyczną jest możliwość wiercenia otworów o dużym przekroju i głębokości sięgającej nawet 70 cm. Posiadają spiralny zwój z rowkami wiórowymi zakończony ostrzem. Wyposażone w stożek centrujący, którego zadaniem jest stabilizowanie wiertła podczas wiercenia.
Rodzaje i zastosowanie wierteł
Kolejna klasyfikacja wierteł dotyczy rodzaju materiału poddawanego obróbce. Wyróżniamy zatem wiertła do metalu, drewna oraz betonu.
- Wiertła do metalu - materiałem wykorzystywanym do produkcji wierteł do metalu są najczęściej: stal szybkotnąca lub stal kobaltowa HSS (High Speed Steel). W niektórych wiertłach stosuje się również stal powlekaną tytanem.
- Wiertła do drewna - wyposażone są najczęściej w stożek centrujący ze względu na częstą konieczność wiercenia na dużej głębokości.
- Wiertła do betonu - ze względu na charakterystykę materiału poddawanego obróbce, wiertła muszą być niezwykle wytrzymałe. Ich ostrza wykonane są zatem najczęściej ze sprasowanej mieszaniny węglików wolframu, kobaltu lub tytanu.
Uchwyt wiertarki
Wybierając wiertła należy również zwrócić uwagę na rodzaj uchwytu (końcówki mocowanej) wiertarki lub obrabiarki. Najbardziej popularnie z nich to chwyt wtykowy ¼ cala, chwyt walcowy, chwyt SDS Plus, sześciokątny lub walcowy z trzema płaszczyznami.
